"Fransa Dışişleri Bakanı Ermenilere 10.000 Frank yardımda bulundu"
Tarih: 28 Eylül 1896
Paris Büyükelçiliği'ne
Şifre
Filibe'de çıkan Emniyet adlı Türkçe gazetenin 25 Eylül 1896 tarihli nüshasında yer alanve padişaha arzedilen bir paragrafta Londra basınından Press Asuspasyan (?) dergisinde; 10.000 Frank yardımda bulunan Fransa Dışişleri bakanına Ermeni komitesinin tüm üyeleri adına teşekkür edildiği yazılmıştır.
Sözü edilen Dışişleri bakanı tarafından İstanbul'da humbara atan Ermeni ihtilalcilerine böyle bir maddi yardımda bulnulup bulunulmadığının araştırılarak acilen bildirilmesi padişah tarafından emredilmiştir.
Bu konuda gereği.
"Haçlı Kardeşliği!.."
Bâb-ı Âlî
Hâriciye NezâretiŞifre Kalemi
Telgraf
Sayı: 585
Tarih: 2 Kasım 1896
Münir Bey'den Tevfik Paşa'ya
Bu sabah Sainte Clotilde Kilisesi'nde, Ermeniler tarafından, ölüler gününde düzenlenen bir cenaze töreni yapılmıştır. Bir Ermeni Katolik papazının icra ettiği ve Peder Charmetan'ın da eşlik ettiği ayine yüz elli kadar kişi katılmıştır.
Ayinin ortasında, ayini yöneten Ermeni papazı kısa bir konuşma yapmış ve dinleyicilerine seslenerek, Haçlı Seferleri zamanında Ermenilerin silah arkadaşlarını kurtardıklarını, Fransızlara hatırlatmayı amaçlayan birkaç cümle okuyup, bugün ise Ermenilerin binlerce şehit vererek ve yalvaran kollarını Fransaya uzatmakta olduklarını söylemiştir.
Ermeni halkını kurtarmak için tüm Fransızların hayırseverliklerine çağrıda bulunmaktadırlar. Bu söylevin sonunda Peder Charmetan tarafından, Ermeniler yararına para yardımı yapılması sağlanmıştır.
Fransa'nın, Osmanlı'da yaşayan Ermeni nüfusu üzerinden oynadığı oyunlar.."
Tarih: 7 Kasım 1896
Paris Büyükelçiliği'ne
Şifre
Mösyö Hanotaux'un yaptığı konuşmanın bütün Rus gazeteleri tarafından kabul gördüğü ve bu konuşmada Ermeni nüfusunun üç milyondan az aşağı yani iki ile üç milyon raddesinde bulunduğunun gösterildiği bugünkü ihbarlardan anlaşılmıştır.
Sizin de bildiğiniz gibi nüfus sayımında her nasılsa Ermeni nüfusu fazla gösterilmişse de bütün Osmanlı ülkesindeki Ermeni nüfusu ancak dokuz yüz bin civarında bulunmaktadır. Söz konusu konuşmada ise Ermeni nüfusunun bu kadar fazla gösterilmesinin devlet siyasetine çok zararlı olacağı açıktır.
Bugün padişahla görüşen Mösyö Cambon'un Anadolu'da henüz hiç bir ıslahat yapılmadığını beyan etmesi üzerine işin sorumlusu Şakir Paşa'dan açıklama istenmiştir. Şakir Paşa yaptığı açıklamada nahiyeler teşkilatı gibi bir iki önemsiz madde dışında, kararlaştırılan ıslahatın tamamının uygulamaya konulduğunu, söz konusu bir iki maddenin şimdiye kadar yerine getirilememesinin kendisinin bu konuda tesadüf ettiği bazı zorluklardan ileri geldiğini, bununla beraber konsoloslardan bir kere sorulması halinde gerçek durumun böyle olduğunun
ortaya çıkacağı cevabını vermiştir.
Mösyö Cambon'un büyük ıslahat hakkında yapılanların aksini iddia etmesi, Mösyö Hanotaux'un dokuz yüz binden fazla olmayan Ermeni nüfusunu üç milyondan biraz aşağı göstermesi gibi konular bir gizli amaca dayanabileceğinden bu nüfus konusunun hemen düzeltilmesinin sağlanması için acilen ciddi girişimlerde bulunularak söz konusu konuşma ve tesirlerine dair Paris Büyükelçiliği'nin edindiği malumatın süratle bildirilmesi istenmektedir.