|
|
|
|
03.08.07, 22:57
|
||||
|
||||
Celal Bayar
M. Celâl Bayar, (d. , - ö. , ), milletvekili, bakan, başbakanı ve cumhurbaşkanı.
yılında 'nın ilçesinin köyünde doğmuştur. Ailesi, şimdi 'a ait olan Plevne şehrinden göç etmişlerdir. Celal Bayar'ın babası, ilmiye sınıfına mensup bir fıkıh bilgini olan Abdullah Fehmi Efendi'dir. 93 Harbi'nden sonra muhacir olarak geldiği Bursa'nın Umurbey köyündeki rüştiyede müdürlük ve bir ara Gemlik'te müftülük yapmıştır. Annesi ise bir Karay/Hazar Musevi-Türküdür[]. Celâl Bayar, ilk ve orta öğreniminden sonra memuriyet hayatına atıldı. Adliye, reji ve bankacılık sahasında memuriyet görevlerinde bulundu. Gemlik Mahkeme ve Reji Kalemleri'nde memur olarak çalışma hayatına başlamıştır. Ardından Bursa'ya giderek 'nda görev almış ve bu sırada Harir Darüttalimi ve Collège français de l'Assomption isimli okullara devam etmiştir. Bursa'daki çalışmalarını Deutsche Orientbank'ta sürdürmüştür. Daha sonra İttihad-ı Milli bankasında çalışmıştır. Bu sırada İnegöllü Refet Bey'in kızı Reşide ile evlenmiştir. yılında 'in ilanından sonra 'ne katıldı. Bu cemiyetin Şubesi Genel Sekreterliğini yaptı. 1918 yılında Müdafaa-i Hukuk-ı Osmaniye Cemiyeti'ne girmiştir. 1913 Yılı sonunda İzmir'e gelen Celâl Bayar İttihat Terakki Cemiyeti'ne katmak için spor yapan Altay'lı gençleri davet etti ve 1914 yılının 16 Ocak tarihinde Altay fiilen kuruldu. Celâl Bayar Şark İdadisinde faaliyet gösteren Altay'ın kuruluşu için para yardımında bulundu. 'de toplanan son 'ne milletvekili olarak katıldı. Türk Millî Mücadelesinin başlaması ile birlikte Anadolu'ya geçerek bu harekete fiilen Galip Hoca olarak katıldı. Bu mücadelenin kazanılması sırasında Batı Anadolu'da faaliyet gösterdi. Aynı zamanda Birinci Büyük Millet Meclisi'nde Saruhan (Manisa) Milletvekili olarak görev aldı. 'de İktisat Vekili oldu. 'na müşavir göreviyle katıldı. seçimlerinden sonra İkinci Büyük Millet Meclisi'ne İzmir Milletvekili olarak girdi. yılında 'nın kurulmasında önemli rol oynadı. İktisat Vekilliği görevinde bulundu. 'nin kuruluşunda mücadele adamı, politikacı ve iktisatçı olarak temayüz etti. - tarihleri arasında İktisat Vekilliği, - yılları arasında Başvekillik yaptı. yılına kadar İzmir Milletvekili olarak siyasî hayatını sürdürdü. Çok partili siyasî hayata geçilmesi üzerine yılında arkadaşları ile birlikte 'yi kurdu ve başkanlığına getirildi. Partisinin seçimlerini kazanmasından sonra aynı yıl tarafından Türkiye'nin üçüncü seçildi. On yıl boyunca sürdürdüğü bu görevden harekâtı ile yılında ayrıldı. tarafından idama mahkum edildi. ( ) Yaşı nedeniyle idam cezası daha sonra müebbet hapse çevrildi. Yassıada'dan bölge cezaevine nakledilen Bayar, tarihinde rahatsızlığı nedeniyle serbest bırakıldı. 'da da dönemin Cumhurbaşkanı tarafından, Anayasa'nın 97. maddesinde yazılı sebeplere dayanılarak affedildi. tarihinde, 103 yaşında 'da vefat etti ve memleketi olan Bursa-Umurbey'de toprağa verildi. Doğduğu ev, Yapı Kredi Bankası Genel Müdürü Kazım Taşkent'in katkılarıyla restore edilmiştir. 
|
| Sponsor |
