İlkin ağızlılar

[IronPunch]

İlkin ağızlılar ya da birincil ağızlılar (Protostomia), Bilateria grubundan çokhücrelilerin ayrıldığı iki alt gruptan biri.

İlkin ağızlılarda embriyonik gelişim sırasında blastopor ( = ilkin ağız) bütün yaşam boyunca ağız olarak kalırken, diğer grup olan ikincil ağızlılarda (Deuterostomia) anüse dönüşür; ağız başka yerde oluşur.

İlkin ağızlılarda anüs, ağzın tam karşısında, arka bölgedeki ektodermin çökmesiyle gelişir. Yumurtaları spiral bölünme yapar ve mozaik gelişim görülür. Embriyo blastomerlerinin hangi dokuyu ya da organı oluşturacağı, gelişimin erken evrelerinde belirlenir. Bu yüzden blastomerler ayrıldığında, tam bir birey olarak gelişemez. Larvaları trocophor tipindedir. Sölom boşluklarının özelliğine göre, sölomsuzlar, yalancı sölomlular ve gerçek sölomlular olmak üzere 3 gruba ayrılır.
Sınıflandırma [değiştir]

Acoelomata (Sölomsuzlar) : Sölom boşluğu yoktur.
Platyhelminthes - Yassısolucanlar
Mesozoa -
Gnathostomulida - Çeneli solucanlar
Nemertea - Hortumlusolucanlar

Pseudocoelomata (Yalancı sölomlular) : Gerçek anlamda bir sölom boşluğu yoktur. Embriyonik gelişim sırasındaki blastosölün devamı şeklinde bir vücut boşluğu görülür.
Gastrotricha - Karnı kıllı solucanlar
Nematoda - Yuvarlak solucanlar
Nematomorpha - Kılımsısolucanlar
Rotifera - Tekerlekli hayvanlar
Acanthocephala - Başı dikenli solucanlar
Kinorhyncha - Derisi dikenli solucanlar
Loricifera - Zırhlı solucanlar
Priapulida - Yırtıcı deniz solucanları
Entoprocta - Kadehimsi solucanlar

Eucoelomata (Gerçek sölomlular) : Gerçek anlamda bir sölom boşluğu vardır. Sölom, periton adı verilen mezoderm yapıdaki zar ile astarlanmış olan ikinci vücut boşluğudur ve embriyonik gelişim sırasında oluşum şekline göre şizosöl veya enterosöl tipte olabilir.
Sipuncula - Fıstığımsı solucanlar
Mollusca - Yumuşakçalar
Echiura - Kaşığımsı solucanlar
Annelida - Halkalı solucanlar
Tardigrada - Su ayıları
Onychophora - Kütük ayaklılar
Pentastomida - Dil solucanları
Arthropoda - Eklem bacaklılar