Ağız ve diş sağlığı

[ZipMaker]

SAĞLIKLI DİŞ ETİ VE PERİODONTAL DOKULAR

Sağlıklı diş eti pembe renktei tıkız kıvamlı,mat,diş ile birleştiği yerde bıçak sırtı gibi sonlanan,kurutularak çıplak gözle bakıldığında yüzeyinde portakal kabuğundakini andıran pütürler görülen bir dokudur.

Sağlıklı diş eti boyun bölgesinde bir yaka gibi sarar ve burada dişi çevreleyen bir oluk meydana getirir. ‘Dişeti oluğu’ denilen bu yapı .hastalanan dokuda derinleşir ve diş hekiminin hastalığı tespit etmesinde ve tedavi yaklaşımını saptamasında belirleyici rol oynar.Sağlıklı dişeti,diş fırçalama ile kanamaz.

HASTALIKLI DİŞ ETİ

Periodontal dokular,dişlerin üzerini kaplayan ve ‘mikrobiyal dental plak’ adı verilen birinkinti nedeniyle iltihaplanır.

Mikrobiyal dental plak ağızda bulunan bakterilerden, epitel ve diğer hücre döküntülerinden, çeşitli tükürük proteinlerinden ve gıda artıklarından oluşan bir kompleks yapıdır..Plağın dişlerin üzerini kaplaması fizyolojik bir süreç olup, önüne geçilmesi mümkün değildir.İlk birkaç saat zararsız olan plak belli bir kalınlığa ulaşınca,içindeki bakteriler iltihaba neden olan toksit maddeler sentezlemeye başlarlar.

Periodontal hastalıkların çoğunluğu kronik iltihabı hastalıklardır ve çok ileri aşamalara gelmeden,ağrı gibi fark edilebilir belirtiler vermezler.Bu bağlamda periodontal hastalıklar,çok uzun yıllar boyunca ağızda mevcut olup kayda değer bir belirti vermeksizin ilerleyebilir ve diş kaybına neden olurlar.DİŞETİ KANAMASI, periodontal hastalıkların her aşamasında görülen hemen hemen tek belirtidir.

İltihabın erken dönemlerinde yukarıda sözü edilen dokulardan sadece dişetinin sağlığı bozulur.Bu aşamada hastalık ‘gingivitis’ adını alır.

Halk arasında ‘piyore’ diye bilinen hastalık periodontitistir.Periodontitis dişlerin etrafında abseler oluşmasına,dişlerin sallanmasına ve kaybına sebep olur.


DİŞ TAŞI NEDİR

Diştaşı (tartar) mikrobiyal dental plağın dişler üzerinden üzerinden uzaklaştırılmaması halinde kalsifiye olması /kireçlenmesi)ile oluşan sert birikintilerdir.plak kalsifiye olunca içindeki bakteriler etkinliklerini kaybederler ve hastalık yapan toksinleri sentezleyemezler.Ancak bu her ne kadar diş etinin sağlığını korur gibi görünüyorsa da,olay sanıldığı gibi değildir.diş taşı girintili çıkıntılı bir yüzeye sahip olduğundan,yen, oluşan plağın tutunması için uygun bir ortam oluşturur.Üstelik diş taşının üzerinde biriken plak artık diş fırçası ve diş ipi ile uzaklaştırılamadığından,bir süre sonra kalsifiye olarak altındaki taşın bir parçası haline gelir.Diş taşı bu şekilde birikmeye devam eder.Sonuç O bölgede iltihabın belirtilerinin daha şiddetli bir biçimde ortaya çıkmasıdır.


GINGIVITİS

Periodontal dokulardan sadece dişetinin sağlığını kaybetmesi ile ortaya çıkan klinik tablodur.İltihap diğer peiodontal dokulara geçmemiştir.Gingivitistedişeti kırmızı ve şiştir.Yüzeyindeki pütürler kaybolmuş ve doku parlak hale gelmiştir.Gingivitiste diş fırçalarken,hatta bazen kendi kendine meydana gelen dişeti kanaması vardır.

GINGIVİTİS TEDAVİSİ

Gingivitisin çok erken dönemlerinde,hastanın ağız hijyeni standardının yükselmesi ve bir profesyonel tarafından mikrobiyal dental plak ile ilgili bilgilendirilmesi,hastalığın tedavisi için yeterli olabilir.

Yerleşmiş gingivitis tedavisi diş yüzey temizliği(diştaşı temizliği=detertraj)ile yapılır.En az iki seans süren tedavide ,tüm periodontal hastalıkların tedavisinde olduğu gibi hastanın ağız hijyen standardının yükseltilmesi amaçlanır.

PERİODONTİTİS

Diş etinde başlayan kronik iltihabın periodontal ligament ve alveol kemiğine geçmesi ile başlar.Artık yumuşak ve sert doku yıkımı başlamıştır.Dişeti oluğu diş etinin şişmesi ve alveol kemiğinin erimesi ile derinleşmiş ,dişin etrafında bir ‘cep’ oluşturarak çoğalması için uygun bir ortam haline gelmiştir.

Dokulardaki bu yapısal değişiklik ‘periodontal cep’ diye adlandırılır.Periodontal cebin varlığı ve derinliği,diş hekiminin teşhis ve tedavisinde yardımcı olan birer klinik kriteridir.Radyografi (röntgen filmleri) de periodontitisin teşhisinde ve tedavi planlamasında vazgeçilmez bir yardımcı yöntendir.

Periodontitis, ender formları dışında, çok yavaş ilerleyen bir hastalıktır.Uzun yıllar sinsice varlığını sürdürebilir.Tüm bu zaman içinde,lenf ve kan yoluyla yayılarak, tüm vücudu ve önemli organları etkileyen bir enfeksiyon odağı olma özelliği taşır.

Ağızda fena koku,diş etine zaman zaman kanama görülebilir.

Periodontitis ilerledikçe diş eti çekilmeleri meydana gelebilir.Bu;dişlerde soğuk ve sıcak gibi uyaranlarda hassasiyet meydana gelmesi sonucu doğurabilir.

Dişler yelpaze gibi açılıp birbirlerinden uzaklaşarak yer değiştirebilirler.Daha ileri safhalarda abse oluşumu görülebilir, dişler sallanabilir.Pek çok vakada diş çekimi kaçınılmaz hale gelirken,sert gıdaların çiğnenmesi sırasında dişin yerinden çıkması da söz konusu olabilir.

DİŞ MACUNU SEÇİMİ

İyi bir diş macunundan beklediklerimiz :

Florid içermesi (diş yapısını koruyan ve dişleri güçlendiren bir bileşen)

Dişlerimize zararlı olan , fazla aşındırıcı maddeler içermemesi

Diş macunu seçerken beyazlatıcı özelliği olan macunları tercih etmeyiniz.Özellikle toz halindeki diş beyazlatıcıları ve parlatıcılarının dişlerinizi ortalama bir macundan on kat daha fazla aşındıracağından kullanılmaları tehlikelidir.

DİŞ MACUNU’NUN FIRÇAYA SÜRÜLMESİ

Macunu diş fırçasına uygularken :
1 – Bir damla şeklinde fırçanın ortasına sürülmesi
2 – Diş macununun fırçanın kılları arasına itilmesi önemlidir.

Reklamlarda görülen şerit şeklinde fazla diş macunu sürülmesi etkin fırçalamamızı sağlamaz.Etkin fırçalama için bir damla diş macunu yeterlidir.Ayrıca fırça kılları arasına sıkıştırılmayan ve fırçanın üst kısmında bırakılmış bir diş macunu , ilk fırça hareketiyle ağız boşluğuna düşeceğinden görevini yapamaz.

DİŞ FIRÇALAMA YÖNTEMİ

Diş fırçalamada tek bir kural vardır :
Fırçalama dişetinden dişe doğru , süpürge ile süpürür tarzda yapılmalıdır.

Bu kural dişetinin olduğu bütün ağız bölgelerinde geçerlidir.Bu bölgeler şunlardır :
Alt çene yanak-dudak yüzeylerinde
Alt çene dil yüzeylerinde
Üst çene yanak-dudak yüzeylerinde
Üst çene dil yüzeylerinde

Dikkat edilmesi gereken nokta üst çene için tek yönlü hareketin yukarıdan aşağıya yapıldığı , alt çene için ise yönlü hareketin aşağıdan yukarıya yapıldığıdır.

Diş ile dişetleri arasında , dişlerimizi çevreleyen çok ince bir oluk vardır.Bu oluk içinde , eğer fırçalama yapılmazsa veya diş-dişeti yönünde yapılırsa yemek artıkları ve mikroplar birikerek dişeti hastalıklarını başlatır.Bu yüzden önerilen , dişeti-diş yönünde süpürür tarzda fırçalamadır.Bu yöntemle fırça dişeti oluğu üstünden atlar ve ayrıca etkin bir şekilde dişleri fırçalar.

Üst ve alt çenede fırçalama yöntemi

Temel fırçalama kuralımız dişeti-diş yönünde süpürme tarzında olmasına rağmen bu kuralın geçerli olmadığı tek bir bölge vardır :
Alt ve üst azı dişlerin çiğneyici yüzeyleri.

Sadece bu bölgelerde (dişeti olmadığından ve koruyacağımız oluk olmadığından) fırçalama ileri-geri yapılır.

Alt ve üst azı dişlerin çiğneyici yüzeylerini fırçalama yöntemi
Ve son olarak dilin pürtüklü üst yüzeyi (tat almamızı sağlayan dil üzerindeki pürtüklükler de bakteri barındırabilir) aynı fırça ile içten-dışa 5-6 kez fırçalanır.

Yukarıda sayılan bu işlemler , alışık olan bir bireyde ortalama 2 dakika zaman alır ve sabah-akşam (12 saatte bir) mutlaka tekrarlanması gerekir.Öğle yemeklerinden sonra fırçalama imkanımız yoksa su ile 2-3 defa gargara yapmak , büyük yemek artıklarını uzaklaştıracağından yararlı olabilir.
ORAL-B Kataloğundan Yararlanılmıştır

DİŞ İPİ KULLANIMI

Diş ipi, diş fırçasının ulaşamadığı noktaların temizlenmesini sağlar.

Sadece diş fırçalama, diş yüzeylerinin ancak beşte üçünü temizler.Bu nedenle temizlenmeyen diş aralarında oluşacak bakteri plağını ve yemek artıklarını temizlemek özel bir bakım gerektirir.Diş çürükleri ve diş eti hastalıkları özellikle bu bölgelerde başladığı için her gün düzenli olarak diş ipi kullanılmalıdır.

Yaklaşık 45 cm uzunluğunda diş ipini kopartıp uçlarını orta parmaklarınıza dolayın.

Diş ipini üst dişler arasından geçirmek için başparmaklarınızı kullanın.Bunu yumuşak ve yavaş hareketlerle yapın, diş etlerinizi zedelememeye özen gösterin.

Alt dişlerinizi temizlerken, diş ipini dişler arasından geçirmek için işaret parmaklarınızı kullanın.Diş ipine her dişin çevresinde eğim vererek yukarı aşağı hareket ettirip bakteri plağını temizleyin.Aynı işlemi her dişinizde tekrar ederek dişlerinizi tam olarak temizleyin.Bakteri plağının temizlenmesinde diş fırçası ile beraber düzenli diş ipi kullanıldığında, sadece diş fırçalamaya oranla iki kat etkilidir.

ARA YÜZ FIRÇASI

Kron, köprü ve ortodontik braket kullanan hastalar için idealdir.Klinik olarak diş eti hastalıklarına karşı korunmanıza yardımcı olur.

kaynak:

Uyarı

Görmek için lütfen buradan üye olunuz.